Okej, wiem, że termin “żryć” nie jest ani profesjonalny, ani nawet poprawny (chyba że w jakiejś gwarze?), jednak lubię, jak podobne do siebie są te dwa wyrazy.

     W ramach dietoterapii warto rozważyć dietę niskotłuszczową i dietę wegetariańską z odpowiednim deficytem kalorycznym (w wypadku nadmiernej masy ciała), a w ramach zmiany stylu życia – wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej. Celem ćwiczeń będzie nie tylko odchudzanie, ale ich zasługą będzie także obniżenie poziomu estrogenów.

     Wyżej wspomniałam o tym, że nadmiar estrogenów w organizmie może się wziąć z odżywiania. Dlatego w tej części postaram się wspomnieć o kilku kontrowersyjnych składnikach obecnych w produktach spożywczych.

     Dużą grupą takich związków są fitoestrogeny. Znajdziemy je w niektórych roślinach. Ich budowa jest bardzo podobna do struktury estradiolu, przez co organizm człowieka może pomylić je ze swoimi hormonami. Wśród fitoestrogenów znajdziemy:

• izoflawony (soja i inne rośliny strączkowe, orzechy ziemne, nasiona słonecznika, orzechy włoskie, koniczyna),
• lignany (zboża, siemię lniane i nasiona słonecznika, żytnie pieczywo, warzywa i owoce),
• kumestan (szpinak, fasola, kiełki soi, lucerna, koniczyna),
• flawonole (jarmuż, sałata, brokuły, pomidory, cebula, jabłka, winogrona, czerwone wino),
• stylbeny (skórka winogron, czerwone wino).
• Jak widzisz, fitoestrogeny czają się w wielu produktach spożywczych. Pojawia się więc pytanie, czy przy hiperestrogenizmie należy unikać ich wszystkich?

     Pisałam wcześniej o tym, że organizm może się pomylić i potraktować fitoestrogeny jak swoje własne hormony. Nie odrzuca ich w żaden sposób, zostawia je “w spokoju”. W efekcie związki z roślin mogą podłączyć się do receptorów przeznaczonych dla estradiolu (wtedy będą wykazywać działanie przeciwne do estrogenów) lub mogą przyczynić się do “rozkładania” estrogenów (w tej sytuacji zmniejszają stężenie estrogenów aktywnych biologicznie). Oba te działania są pożądane przy hiperestrogenizmie.

     Wspominałam także, że estrogeny powstają z androgenów. Dzieje się to za pomocą aromatazy. genisteina i daidzeina obecne w soi zmniejszają aktywność tego enzymu, dzięki czemu powstaje znacznie mniej estrogenów.

     Kto nie słyszał o resweratrolu? W ostatnich latach ten antyoksydant stał się dość popularny. Ale czy słyszałaś, że resweratrol jest fitoestrogenem? Uściślając, należy do klasy stylbenów. Oprócz neutralizacji wolnych rodników ma jeszcze dwie super moce: zmniejsza produkcję estrogenów i hamuje toksyczne działanie estrogenów na geny. Nie namawiam do picia wina w ramach dbania o zdrowie, ale ciemne winogrona ze skórką dadzą sobie radę ??

     Podobne, ale znacznie silniejsze niż resweratrol działanie ma melatonina, zwana hormonem snu.

     A może obiło Ci się o uszy, że nie wolno jeść siemienia lnianego, bo hormony świrują? To nie do końca tak. Należy podkreślić, że informacja o wysokich poziomach estradiolu nie jest fałszywa, ale pochodzi z badania na szczurach, których dieta w aż 1 składała się z nasion lnu. Myślę, że żadna z nas nie będzie jadła w ten sposób 😉 Ale, jak już jestem w tym miejscu, to na sekundę wrócę do soi. Bo tak, mamy też badania dotyczące diety mężczyzn, którzy jedli tyle produktów sojowych, że ich hormony wywróciły się, mówiąc kolokwialnie, na drugą stronę. Ale znów – w badaniu tym ilości soi były wręcz horrendalne i serio, w normalnych warunkach nie da się zjeść tyle tofu, edamame czy mleka sojowego.

     A mówiąc o mleku, to pewnie wiecie, że w krowim nabiale jest dużo estrogenów i przy hiperestrogenizmie obowiązuje absolutny ban na te produkty. Zobaczmy, co na to badania.

     Produkty mleczne zawierają znaczne ilości metabolitów estrogenów i wolny estrogen, to fakt (dla porównania, mleko sojowe jest wolne od estrogenów). Ale – tak, jak zawsze “ale” musi być – przecież czy to estrogeny, czy ich metabolity, nie przenikną ot tak z mleka do organizmu. Praktycznie wszystko, co spożywamy, przechodzi w naszym organizmie drogę przez wątrobę – i estrogeny z mleka też. Fajnie, że mamy wątrobę, bo ona w około 95% dezaktywuje estradiol z mleka! A to, co zostaje, to zaledwie ułamek dziennego bezpiecznego spożycia estrogenów.

     Zostawmy mućki w spokoju i wróćmy jeszcze do warzywniaka. Kapusta! W warzywach z rodziny kapustowatych mamy dwa związki, których nazw Wam oszczędzę, podam jedynie skróty. Pierwszy z nich to I3C, a z niego powstaje drugi – DIM. Oba związki hamują wzrost nowotworów estrogenozależnych, a efekt ten potęguje jeszcze genisteina zawarta w soi.